W miasteczku , w którym mieszkamy , w Skoczowie u podnóża Beskidów , kultywowana jest od wieków wyjątkowa tradycja : To tak zwane : Wodzyni Judosza zwane też Polynim Judosza ( Wodzenie Judasza / Palenie Judasza ) . Co roku w Wielki Piątek oraz Wielką Sobotę prowadzona jest ulicami skoczowskiej starówki kukła w asyście halabardników. Kukła ma symbolizować zdrajcę Chrystusa. Słomiana kukła obwieszona kolorowymi wstążkami i naszyjnikiem z trzydziestoma srebrnikami chodzi ulicami miasta w towarzystwie strażaków, mieszkańców i dźwięku klekotek. Za słomianą kukłą prowadzoną przez strażaków, maszerują mieszkańcy, którzy wytykając ją palcami, klekocząc w tym czasie na drewnianych klekotkach.
Po dwóch dniach wodzenia, Judosz zostaje spalony w Wielką Sobotę. Spalenie kukły ma wypędzić zło z miasteczka. Zwyczaj ten został w innych miejscowościach już dawno zapomniany. Według przypuszczeń zwyczaj Wodzenia Judosza ma w Skoczowie nawet kilkusetletnią tradycję. Niestety nikt nie wie, kiedy i skąd do Skoczowa przywędrował. Zachowało się do dzisiaj bardzo mało materiałów archiwalnych. Wodzenie Judosza przetrwało jedynie Skoczowie. Trzymetrowa kukła w towarzystwie strażaków i mieszkańców przemierza miasto niemal tak samo uroczyście jak kilkaset lat temu by w ten sposób pozbyć się symbolicznie zła . Skoczowska kukła swój żywot niechlubnie kończy w Wielką Sobotę: ląduje w ogniu . I choć scenariusz znany jest od lat, kolorowy przemarsz to wciąż wielka atrakcja .
Niedawno odezwały się dziwne głosy , włącznie z głosami kościoła , że Judosz w Skoczowie to pogańska tradycja i każdy , kto w niej uczestniczy jest antychrystem. Taka kolejna , tym razem lokalna , paranoja. Szczęściem zakazania pożegnania z Judoszem w Skoczowie nikt przy zdrowych zmysłach nie planuje. Tak zresztą jak i pożegnania z tatarczówką tradycyjnie serwowaną po pochodzie. Pędzona z tataraku i z gorczycy , regionalna , jedyna w swoim rodzaju – wódka – to też unikat ze Śląska Cieszyńskiego. Ale o pijaństwie w Wielki Piątek mowy nie ma. – Tatarczówki się nie pije, ją się kosztuje. Zawsze kończy się na jednym kieliszku. Bo tu najważniejszy jest smak…. smak tradycji. Szkoda ,że miasto tak mało robi by pochwalić się tą wyjątkową nalewką , tym bardziej , że jej specyficzny skład i smak jest doskonały na różne trawienne boleści.
A tak to będzie po noszymu – czyli po śląsku :
Dwa dni przed Wielkanocom, we Wielgi Piontek łonaczy sie u nos na świyżym lufcie , ganc stary tyjater . To Polyni Judosza, tego mamlasa co zdradzioł Ponboczka za trzicet strzybnikow. Ta inscynizacjo je fest żywo i piyknie kontynuowano we Skoczowie na Ślonsku Cieszyńskim. A dyć nojprzod cestami Skoczowa kludzi sie Judosza na Rynek, na osondzynie. Tam sie uznowo go winnym i skozany je na śmierć. Na koniec sie go poli za grzychy. W czasie tyj inscynizacje za Judosza robi chop przebleczony we słomiano kukła , ale chopa niy polymy we łogniu , jyno samo łobleczyni .
Tatarczówka i Judosz , to jedne z niewielu już zachowanych perełek śląskiej kultury , mamy obowiązek dbać o nie jak o najcenniejsze skarby. I nawet jeśli korzenie ich kojarzą się z pogaństwem to tylko dobrze świadczy o naszej pamięci o przodkach , o naszej tolerancji religijnej i lokalnym patriotyzmie i przywiązaniu do tradycji. Wszystkim Wam życzę miłej , pogodnej Wielkanocy spędzonej w rodzinnym gronie.
Beskidzka Salamandra 
Piękna tradycja,za wszelką cenę trzeba ją ratować.
Myślę Maćku,że przydała by się jakaś konkretna reklama.Co komu przeszkadza palenie kukły,to tak naprawdę symbolizuje bogactwo danego regionu,i dbanie o tradycje.Pozdrawiając Was gorąco życzę spokojnych i radosnych Świąt.A
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Tobie i całej rodzinie , Andre spokojnych i zdrowych Świąt Wielkanocnych, Marzena&Maciek
PolubieniePolubienie
Mam nadzieję, że nie dotrze do Skoczowa „dobra zmiana” i dalej „antychrysty” będą palić kukłę Judasza :-)). Pozdrawiam i Wesołych Świąt.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Witam Maćku
Pilnujcie, że by Wasza tradycja nie zaginęła. Po przeczytaniu Twojego artykułu zacząłem grzebać w Starych i Bardzo Starych Księgach, żeby dowiedzieć się skąd się wziął taki zwyczaj. Zgodnie z opracowaniami Starych Badaczy jest to „schrystianizowany” zwyczaj topienia Marzanny, starosłowiańskiej bogini zimy i śmierci (inne nazwy Mora lub Morana). Niewinny ten zwyczaj bardzo nie podobał się średniowiecznemu Kościołowi jako pogański, gdzieś na przełomie XVII i XVIII wieku właśnie Kościół podsunął ludowi zwyczaj spuszczania łomotu oraz całopalenia Judasza jako zdrajcy Chrystusa. Niedawno zwiedzałem nasze Muzeum Etnograficzne. Była tam wystawa poświęcona różnym zwyczajom powiedzmy ludowym z chyba wszystkich krajów Europy. NIe sposób ich tutaj przytaczać, ale to co opisałeś to jest piękna nasza polska tradycja i tym bardzie trzeba dbać żeby ona nie zaginęła.
Pozdrawiam serdecznie.
Maćku dla Ciebie i dla Marzeny oraz dla Waszych bliskich składam życzenia zdrowych spokojnych spędzonych w rodzinnej atmosferze Świąt Zmartwychstania Pańskiego.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Piękna tradycja, trzeba ją pielęgnować i dbać o nią aby nie zanikła. Byłem parę razy w Lelowie na żydowskim święcie ciulimu. Masa ludzi, świetna zabawa a i tak „osobom pewnej instytucji” się to nie podoba.
Spokojnych i Radosnych Świąt Wielkanocnych , a Marzenie jak najszybszego powrotu do zdrowia. E.
PolubieniePolubione przez 1 osoba
Dziękujemy Pawle, Wojtku i Emilu za życzenia i Wasze miłe słowa, Wam również na świąteczne dni życzymy spokoju , zdrowia , kropelki wody na śmigusa i samych przyjemnych chwil. M&M
PolubieniePolubienie